Đại lý thủ tục hải quan nắm nghiệp vụ hải quan còn rất hạn chế

Đã có nhân viên ĐLTTHQ bị khởi tố

Theo ông Đặng Thái Thiện, Phó Trưởng phòng Giám sát quản lý- Cục Hải quan TP.HCM, trên địa bàn TP.HCM đã có 372 DN được Tổng cục Hải quan công nhận ĐLTTHQ. Tuy số lượng ĐLTTHQ đã tăng đáng kể trong thời gian qua, nhưng hoạt động ĐLTTHQ còn nhiều tồn tại, chưa phát triển và hoạt động đúng nghĩa và đúng tư cách ĐLTTHQ. Tình trạng khá phổ biến là ĐLTTHQ không sử dụng chữ ký số của ĐLTTHQ, không sử dụng mã nhân viên đại lý được Tổng cục Hải quan cấp khi làm thủ tục hải quan, các DN chủ hàng chỉ thuê các đại lý ký các giấy giới thiệu khống, biến nhân viên đại lý thành nhân viên của DN chủ hàng.

Mặc dù Thông tư 12/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính đã quy định rõ quyền và nghĩa vụ của ĐLTTHQ, nhưng nhiều DN chưa thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ của đại lý theo quy định. Vi phạm phổ biến nhất là tình trạng không thực hiện chế độ báo cáo quý. Theo quy định nếu không báo cáo ba lần liên tiếp Tổng cục Hải quan sẽ xem xét chấm dứt hoạt động của ĐLTTHQ. Mới đây, Cục Hải quan TP.HCM đã có văn bản báo cáo Tổng cục Hải quan trên 100 ĐLTTHQ vi phạm về quy định báo cáo này… Có những ĐLTTHQ báo cáo nhưng nội dung rất sơ sài, nội dung không đúng với thực tế.

Trên thực tế, do việc thực hiện chưa đúng quy định pháp luật dẫn tới những hậu quả đáng tiếc. Theo ông Thiện, đã có một số nhân viên ĐLTTHQ bị khởi tố hình sự do lợi dụng việc chủ hàng giao chữ ký số, làm hồ sơ giả, nhập lậu hàng hóa và đã bị cơ quan Hải quan phát hiện. Từ thực tế này, ông Thiện lưu ý các ĐLTTHQ không nên giao chữ ký số và tài khoản đăng nhập hệ thống VNACCS cho ĐLTTHQ để thực hiện khai báo và truyền tờ khai hải quan. Bởi từ việc lỏng lẻo trong quản lý, cấp phát, sử dụng giấy giới thiệu, giấy ủy quyền đã tạo cơ hội cho một số đối tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi trục lợi, ẩn chứa nguy cơ buôn lậu, gian lận thương mại.

Vẫn còn nhiều vướng mắc về thủ tục hải quan

Tại Hội nghị, đại diện Cục Hải quan TP.HCM đã giải đáp nhiều câu hỏi vướng mắc của ĐLTTHQ liên quan đến chữ ký số; quyền của ĐLTTHQ, thủ tục hải quan…

Đại diện Công ty Giao nhận quốc tế Rồng Biển nêu vướng mắc, DN có sử dụng cổng thông tin một cửa quốc gia, nhưng hiện nay một số bộ, ngành không cho sử dụng chữ ký số của ĐLTTHQ mà phải dùng chữ ký số của DN XNK, dẫn đến phiền phức cho đại lý khi thực hiện do phải liên hệ với DN XNK mỗi khi thực hiện thông quan hàng hóa XNK. Giải đáp vướng mắc này, đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, ĐLTTHQ được Tổng cục Hải quan chấp nhận, nhưng lại chưa được các cơ quan khác thừa nhận. Vấn đề vướng mắc của DN đã được Cục Hải quan TP.HCM báo cáo và được Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan ghi nhận đã có văn bản báo cáo Thủ tướng cho ý kiến chỉ đạo các bộ, ngành khác.

Một số DN phản ánh, trên thực tế, có tình trạng thực hiện thủ tục hải quan, nhưng không ký hợp đồng ĐLTTHQ, đề nghị cơ quan Hải quan nên kiểm tra hoạt động ĐLTTHQ một thời gian để trách sự canh tranh không lành mạnh giữa các ĐLTTHQ. Về phản ánh này của DN, ông Đặng Thái Thiện cho rằng, tình trạng DN phản ánh đó chính là “cò thủ tục hải quan”. Tình trạng này là làm chui không đúng quy định.

ĐLTTHQ Quảng Nam Logictics phản ánh, nhân viên của DN này có bằng đại học nhưng chuyên ngành kinh tế, đã vượt qua sát hạch bằng kỳ thi và đã được cấp chứng chỉ nhân viên ĐLTTHQ, nhưng khi gửi hồ sơ đề nghị cấp chứng nhận ĐLTTHQ lại không được vì chuyên ngành không đúng. Giải đáp vướng mắc này, Cục Hải quan TP.HCM cho rằng, đơn vị cũng đã thấy bất cập và đã có báo cáo Tổng cục Hải quan theo hướng không hạn chế về điều kiện ngành nghề nữa, những người đã thi đậu và được cấp chứng nhận nhân viên ĐLTTHQ thì sẽ được cấp chứng nhận ĐLTTHQ. Dự kiến trong năm nay, nội dung này sẽ được điều chỉnh, tạo thuận lợi cho ĐLTTHQ

Không chỉ nêu vướng mắc về quyền và trách nhiệm liên quan đến ĐLTTHQ, các DN ĐLTTHQ  còn nêu nhiều câu hỏi liên quan đến thủ tục hải quan. Một số DN nêu, C/O được cấp năm 2017, đến nay DN chưa mở tờ khai hải quan, vậy trong năm nay, DN mở tờ khai hải quan có được thuế suất ưu đãi theo C/O hay không. Giải đáp vướng mắc này, đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho biết, C/O có hiệu lực 365 ngày kể từ ngày cấp. Nhưng DN lưu ý, nếu có C/O khi làm thủ tục NK ngay, đừng để lâu, nếu quá hạn 30 ngày mới nộp sẽ không được hưởng thuế suất ưu đãi.

Theo Cục Hải quan TP.HCM, có rất nhiều vấn đề nghiệp vụ về hải quan mà ĐLTTHQ chưa nắm hết được. Qua đây, cơ quan Hải quan sẽ có hướng đào tạo, cập nhật thông tin cho các ĐLTTHQ. Chính vì thế, cần có hiệp hội về ĐLTTHQ để làm đầu mối trao đổi với cơ quan Hải quan để có những hỗ trợ về nghiệp vụ cho các ĐLTTHQ hoạt động tốt hơn…./.