FTA ảnh hưởng sâu đến số thu của ngành Hải quan

Thông tin từ ngành hải quan với lộ trình cắt giảm thuế quan, việc giảm thu thuế do thực hiện các cam kết khi tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) năm 2018 sẽ làm số thu NSNN của ngành Hải quan giảm khoảng 30.150 tỷ đồng. Dự báo thời gian tới, các FTA sẽ tiếp tục ảnh hưởng sâu và rộng đối với số thu NSNN của ngành Hải quan.

Hụt thu hơn 2.000 tỷ đồng từ thuế NK xăng dầu của ngành hải quan

Theo tính toán của Tổng cục Hải quan, từ thực tế hoạt động XNK trong 4 tháng đầu năm 2018 cho thấy, thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan đã làm giảm thu NSNN từ hoạt động XNK khoảng 7.800 tỷ đồng. Trong đó, nhiều nhất vẫn là xăng dầu NK. 4 tháng đầu năm 2018 đã hoàn thuế do doanh nghiệp xuất trình C/O (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) khoảng 550 tỷ đồng, dự kiến còn phải hoàn khoảng 1.500 tỷ đồng. Như vậy, riêng mặt hàng xăng dầu đã giảm 2.050 tỷ đồng. Mặt hàng thứ hai là ô tô nguyên chiếc, 4 tháng đầu năm giảm khoảng 1.350 tỷ đồng; sắt thép giảm khoảng 60 tỷ đồng, dầu mỡ động thực vật giảm khoảng 80 tỷ đồng…

Đến nay đã có 12 FTA được ký kết, trong đó có Hiệp định CPTPP được chính thức ký kết vào tháng 3/2018.

Ngoài ra, theo Kyodo, các bộ trưởng từ 16 quốc gia châu Á-Thái Bình Dương tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), sẽ nhóm họp tại thủ đô Tokyo vào ngày 1/6 tới.

Cuộc họp này sẽ là lần đầu tiên một quốc gia bên ngoài Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đăng cai tổ chức một cuộc họp cấp bộ để đàm phán về RCEP. RCEP là hiệp định về khu vực tự do thương mại gồm 10 nước thành viên ASEAN và sáu đối tác đối thoại bao gồm Australia, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và New Zealand. Tiến trình đàm phán RCEP chính thức bắt đầu từ năm 2012, khi hoàn tất sẽ dẫn tới việc thành lập khối thương mại lớn nhất thế giới, chiếm 50% dân số thế giới và 39% Tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu, theo đó RCEP có tiềm năng đóng vai trò đầu tàu tăng trưởng toàn cầu.

Bên cạnh đó, hai FTA thế hệ mới là Hiệp định CPTPP và FTA với EU dự kiến cũng sẽ gây tác động giảm thu cho ngân sách từ 2 hướng. Một là các FTA này đặt ra yêu cầu tương đối cao, cao hơn các FTA khác về xóa bỏ thuế nhập khẩu có thể lên suýt soát 100% và FTA với EU có tỷ lệ xóa bỏ thuế nhập khẩu dự kiến trên 90%.

Không chỉ có thế, các hiệp định này yêu cầu xóa bỏ thuế xuất khẩu vì coi đây là hình thức trợ cấp gián tiếp cho sản xuất trong nước vì thuế xuất khẩu giúp sản xuất trong nước mua được nguyên liệu với giá rẻ hơn giá thị trường thế giới. Do đó, dự kiến cả hai FTA kết hợp lại sẽ có tác động lớn hơn các FTA khác.

Nhưng nếu xét kỹ có thể thấy hiện nay trong số các nước mà Việt Nam đang tham gia đàm phán TPP, Việt Nam đã có quan hệ FTA với 7 nước là Singapore, Malaysia, Nga, Chi-lê, Nhật Bản, Úc và New Zealand. Thuế nhập khẩu giảm theo TPP với các nước này chỉ là bước bổ sung cho mức thuế nhập khẩu theo các FTA đã ký kết trước đó. Cho nên tác động tăng thêm với nguồn thu từ hàng nhập khẩu từ các nước này sẽ không lớn. Với 4 nước còn lại, tác động từ thuế xuất nhập khẩu cũng là không lớn.

Vẫn tiếp tục các giải pháp đồng bộ để chống thất thu của ngành hải quan

Có thể thấy, việc thực hiện các cam kết FTA nhằm thu hút và góp phần gia tăng đầu tư nước ngoài, giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh và kim ngạch xuất khẩu, nhập khẩu. Tuy nhiên, điều này cũng khiến số thu NSNN từ thuế nhập khẩu sụt giảm. Vì thế, ngay từ đầu năm, Tổng cục Hải quan đề nghị các đơn vị chủ động đánh giá tác động của các cam kết hội nhập đến thu NSNN, từ đó quyết liệt triển khai chỉ đạo, đôn đốc tăng cường rà soát, nắm chắc nguồn thu; nghiên cứu, đề xuất và triển khai các giải pháp tăng thu, chống thất thu NSNN. Trong đó, rà soát, nắm chắc tình hình nợ thuế, phân loại chi tiết các nhóm nợ, đánh giá chi tiết theo từng DN, tình trạng nợ thuế của DN, nguyên nhân và đưa ra biện pháp xử lý theo đúng quy định. Quyết liệt xử lý, cưỡng chế, thu hồi nợ thuế, giảm nợ đọng thuế, không để phát sinh nợ mới, không để nợ tại thời điểm mới cao hơn thời điểm cũ.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện các giải pháp cải cách hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất, nhập khẩu. Phối hợp các bộ, ngành triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, rút ngắn thời gian thông quan, giải phóng hàng bằng mức trung bình của nhóm nước ASEAN-4 theo Nghị quyết 19-2017/NQ-CP. Mặt khác, thực hiện hiệu quả Nghị quyết 36a/NQ-CP, đặt mục tiêu dịch vụ công nộp thuế phải được mở rộng cung cấp trực tuyến mức độ 4. Tổng cục Hải quan đã ký thỏa thuận hợp tác với 38 ngân hàng nộp thuế điện tử, 5 ngân hàng thí điểm nộp thuế điện tử và thông quan 24/7.

Theo baohaiquan.vn